رضا برجی مستندساز در گفتوگو با خبرگزاری حوزه با بیان اینکه پرداختن به شخصیتهایی چون شهید حسین فهمیده برای نسل نوجوان امروز ضرورتی انکارناپذیر است، بیان کرد: توجه به قهرمانان ملی و دینی، گذشته را زنده نگه میدارد و زمینهساز شکلگیری الگوهای اخلاقی و شجاعت در ذهن نوجوانان میشود. یاد و نام حسین فهمیده در خرمشهر و آبادان همچنان زنده است و شناخت دوباره این شخصیتها به نوجوانان کمک میکند تا درک عمیقتری از فداکاری، شجاعت و مسئولیتپذیری داشته باشند. وقتی نوجوانان با چنین الگوهایی روبهرو میشوند، درمییابند که فداکاری تنها محدود به میدان جنگ نیست، بلکه در زندگی روزمره نیز ارزشمند است و میتواند مسیر زیست اخلاقی آنان را روشن کند.
برجی در ادامه درباره تأثیر فضای مجازی بر ذهن و ذائقه نسل نوجوان گفت: دنیای امروز نوجوانان آکنده از انواع الگوهای مجازی و شخصیتهای دیجیتال است که ذهن آنان را تحت تأثیر قرار میدهد. در چنین شرایطی، بازآفرینی چهرههای واقعی و الهامبخش تاریخی اهمیتی دوچندان دارد. نوجوانان با سیلی از اطلاعات گوناگون مواجهاند و اگر سینما و رسانه در معرفی عمیق و مستمر شخصیتهای تاریخی کوتاهی کنند، اثرگذاری این چهرهها موقتی خواهد بود. سینما باید فراتر از یک روایت کوتاه عمل کند و چهرههایی را بسازد که اثرشان در ذهن نسلها باقی بماند و نوجوان بتواند با آنها رابطهای واقعی برقرار کند.
این جانباز دفاع مقدس با تأکید بر ضرورت استمرار در پرداخت شخصیتها اظهار کرد: یکی از ضعفهای جدی در تولید آثار فرهنگی، ناپیوستگی در معرفی قهرمانان است. بسیاری از آثار تنها به ساخت یک فیلم یا مستند بسنده میکنند و پس از آن شخصیت مورد نظر به فراموشی سپرده میشود. اگر فیلمی درباره شهیدی چون بهنام طیبی ساخته میشود، باید ادامه آن در قالب آثار دیگر پی گرفته شود تا تصویر کاملتری از مسیر زندگی و منش او ارائه گردد. تنها با تداوم در مستندسازی و روایت میتوان فرصت تربیت اخلاقی و فرهنگی مخاطب را حفظ کرد و از هدررفتن ظرفیت الگوهای ملی و دینی جلوگیری کرد.
کارگردان مستند «در امتداد غدیر» در بخش دیگری از سخنان خود به اهمیت پژوهش دقیق در پرداخت زندگی شهدا اشاره کرد و گفت: بسیاری از فیلمسازان تنها به سراغ اطلاعات سطحی میروند و از عمق زندگی شهدا غافلاند. در حالیکه بررسی دقیق اسناد، گفتوگو با همرزمان و خانواده شهدا و درک فضای واقعی دوران جنگ لازمه تولید اثری اصیل و اثرگذار است. اگر این پژوهشها بهدرستی انجام نشود، روایتها سطحی خواهد شد و تصویر واقعی از رشادتهای نوجوانان شهید به مخاطب منتقل نمیشود.
برجی با تأکید بر اینکه بازسازی واقعیتهای جنگ باید با صداقت همراه باشد، توضیح داد: سینمای دفاع مقدس نباید به دام اغراق یا تحریف بیفتد، زیرا در آن صورت باورپذیری اثر از بین میرود. فیلمساز موظف است شخصیت شهدا را با همه ویژگیهای انسانی، محدودیتها و شجاعتهایشان بازنمایی کند تا تماشاگر احساس نزدیکی و درک عاطفی از آنان پیدا کند. اگر جزئیات زندگی، لحظات تردید و ایمان شهدا بهدرستی روایت شود، اثر میتواند مخاطب را با خود همراه کند و پیامی اخلاقی و فرهنگی در ذهن او بر جای گذارد.
کارگردان مستند «مادران سربرنیتسا» در ادامه افزود: معرفی شهدا و قهرمانان تنها از طریق سینما کافی نیست و باید از ابزارهای گوناگون بهره برد. کتابهای تصویری، محتوای دیجیتال، فیلمهای کوتاه و تولیدات تعاملی در فضای مجازی میتواند مسیر آشنایی نوجوانان با شهدا را گسترش دهد. این محتواها اگر کوتاه، جذاب و هدفمند طراحی شوند، میتوانند تأثیر تربیتی بالایی داشته باشند و حس تعلق و تعهد اجتماعی را در نوجوانان تقویت کنند.
برجی در بخش دیگری از گفتوگو بر لزوم استفاده از قالبهای کوتاه و بخشبندیشده تأکید کرد و بیان داشت: نوجوانان حوصله تماشای آثار طولانی را ندارند و به همین دلیل باید محتوا در قالب پارتهای دو یا سه دقیقهای تنظیم شود. بهکارگیری فناوریهای نوین از جمله هوش مصنوعی در این روند میتواند نقش مهمی ایفا کند. چنین روشی کمک میکند تا پیامهای اخلاقی و فرهنگی با زبانی تازه و جذاب منتقل شود و مخاطب نوجوان بدون احساس خستگی، ارتباط خود را با محتوا حفظ کند.
این مستندساز با اشاره به اهمیت پژوهشهای هدفمند ادامه داد: برای هر شهید باید یک گروه پژوهشی ویژه تشکیل شود تا زندگی، خانواده، فعالیتها و اندیشههای او بهصورت دقیق ثبت شود. این رویکرد نهتنها به تولید آثار مستمر کمک میکند بلکه موجب میشود چهره شهدا در قالبهای متنوع هنری بازتولید گردد. با چنین برنامهریزی پژوهشی، نوجوانان از خلال مشاهده و مطالعه، با الگوهای واقعی مواجه میشوند و در مسیر رشد اخلاقی و اجتماعی گام برمیدارند.
کارگردان مستند «عراق سرزمین جنگها» آموزش صحیح در مدارس را مکمل این جریان دانست و تصریح کرد: آشنایی نوجوانان با زندگی شهدا باید از محیط مدرسه آغاز شود. ترکیب آموزش رسمی با ابزارهای فرهنگی همچون فیلم کوتاه، کتاب مصور و محتوای دیجیتال میتواند تأثیر چشمگیری در شکلگیری روحیه فداکاری و مسئولیتپذیری داشته باشد. نوجوانان در این فضا درمییابند که قهرمانی تنها در میدان جنگ معنا ندارد، بلکه در انتخابهای کوچک روزمره نیز میتوان شجاعت و ایمان را تمرین کرد.
برجی در پایان بیان کرد: حفظ فرهنگ ایثار و شهادت نیازمند برنامهریزی پژوهشی و هنری همزمان است. اختصاص تیمهای تحقیقاتی برای هر شهید و گردآوری مستندات واقعی از زندگی آنان، از تحریف و سطحینگری در روایتها جلوگیری میکند. با تکیه بر چنین رویکردی میتوان نسل جدید را با الگوهای اصیل ملی و دینی پیوند زد و در مسیر تربیت نسلی مؤمن، آگاه و مسئولپذیر گام برداشت
انتهای پیام
نظر شما